Mae adroddiad diweddar (Saesneg yn unig) gan Cerebra, elusen genedlaethol sy’n helpu plant â chyflyrau’r ymennydd, yn tynnu sylw at y methiant gan bob un o’r 3 llywodraeth ledled Cymru, Lloegr a’r Alban i ddarparu gwasanaethau ymataliaeth o ansawdd da i blant anabl a’u teuluoedd.
Beth mae’r adroddiad ‘Anhygyrch, annerbyniol ac anghyfrifol’ yn ei gynnwys?
Mae’r adroddiad (a grëwyd gan Cerebra ochr yn ochr ag Ysgol y Gyfraith Prifysgol Leeds a CIC Cynghrair Rhieni) yn mynd i’r afael â methiant llywodraethau yng Nghymru, Lloegr a’r Alban i ddarparu gwasanaethau a chynhyrchion ymataliaeth ag adnoddau priodol (megis cewynnau, padiau a ‘chewynnau tynnu i fyny’) i blant anabl a’u teuluoedd. O ganlyniad, mae llawer o blant yn wynebu heriau bob dydd fel ynysu cymdeithasol, stigma a diffyg hunan-werth. Gyda 900,000 o blant yn y DU yn byw gyda phroblemau’r bledren a’r coluddyn, mae angen gwneud mwy i wella gwasanaethau gofal ymataliaeth.
Beth oedd y prif ganfyddiadau o’r adroddiad?
- Effaith ar blant a theuluoedd anabl — Mae peidio â chael gwasanaeth priodol ar waith wedi achosi gofid, colli urddas, amharu ar fywyd ysgol a theulu, a gwahaniaethu i blant anabl.
- Diffyg atebolrwydd — Mae diffyg canllawiau clir i weithwyr iechyd proffesiynol a theuluoedd eu dilyn wedi arwain at amrywiad yn yr hyn a ddarperir.
- Gwahaniaethu — Yn y rhan fwyaf o ranbarthau, mae’r meini prawf a ddefnyddir i benderfynu a yw plentyn yn gymwys i gael cymorth (a sut mae’r gefnogaeth honno’n edrych) yn mynd yn groes i egwyddorion pwysig Deddf Cydraddoldeb 2010.
- Effaith ysgol — Mae profiadau ysgol plant wedi cael eu heffeithio’n negyddol, gan achosi iddynt deimlo’n hunanymwybodol a theimlo cywilydd oherwydd cynhyrchion sydd wedi’u cynllunio’n wael, meintiau anghywir ac o ansawdd gwael maen nhw’n gorfod eu defnyddio.
- Tlodi — Cyfeiriodd llawer o rieni yn yr adroddiad at y straen ariannol o gael cynhyrchion anaddas gan arwain at orfod golchi neu daflu dillad, dillad gwely ac eitemau eraill.
Beth mae’r adroddiad yn gofyn i lywodraethau ei wneud?
- Creu canllawiau cenedlaethol (ar gyfer Cymru, Lloegr a’r Alban) ar gyfer gwasanaethau ymataliaeth sy’n addas i blant anabl.
- System gymorth teg i ganiatáu i blant anabl gael urddas, iechyd da a chynhwysiant yn yr ysgol a’r gymdeithas.
- Cydnabyddiaeth o’r baich ariannol a roddir ar deuluoedd sy’n gorfod prynu cyflenwadau gofal sylfaenol eu hunain pan na fyddant o bosibl yn gallu ei fforddio.
Yr hyn rydym ni’n credu y dylai ddigwydd
Rydym ni’n credu y gall methiant i ddarparu gwasanaethau a chynhyrchion ymataliaeth o ansawdd da effeithio’n negyddol ar deuluoedd sydd eu hangen. Dylid cefnogi teuluoedd i ddarparu cymorth ymataliaeth urddasol a hygyrch i blant anabl er mwyn osgoi pryder neu gywilydd, yn enwedig yn yr ysgol. Drwy greu canllawiau clir ar gyfer gweithwyr iechyd proffesiynol a theuluoedd, gall y llywodraeth greu system sy’n gweithio’n well i bawb sy’n gysylltiedig.
Gallwch lofnodi deiseb Cerebra yma (Saesneg yn unig).
Geiriau/ymadroddion anodd
- Ymataliaeth — Problemau gyda rheoli eich bledren neu’ch coluddion.
- Gwasanaethau gofal ymataliaeth — Gwasanaethau sy’n helpu pobl â phroblemau’r bledren neu’r coluddyn.
>
>
